Sanatsal İfade Özgürlüğü
- Tutku Oker
- 15 Eyl 2021
- 1 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 24 Eyl 2023
Sanatın tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. İnsanın olduğu her yerde sanatta dair bir ize rastlamak mümkündür. Çünkü sanat yalnızca duygulara hitap etmek için bir araç değil, aynı zamanda duyguları ifade etmek için kullanılan bir dildir. Öyle ki ilk çağlarda temel ihtiyaçları anlatmak, bu ihtiyaçları karşılayabilmek adına sanat eserleri ortaya çıkmıştır. Zamanla sanat, ihtiyaçtan ziyade duyguları konu almaya başlamıştır. Ancak ne zaman ve nerede olursa olsun sanat eseri daima bir ifadeyi barındırır, ifadenin somut halidir. Yalnızca kendisini oluşturan bireyin değil, içinde bulunduğu toplumun da dışa yansımasıdır. Sanat; bilinmeyeni söyler, görünmeyeni gösterir, unutulanları hatırlatır, fark edilmeyenleri fark ettirir. Bu nedenledir ki demokratik toplumların vazgeçilmezi olarak sanat ve sanatsal ifade daima korunmalı ve özgür bir ortam sağlanmalıdır.
Bu gereklilik hem uluslararası boyutta hem iç hukukumuzda önem verilen bir husus olmuştur. AİHS ve AİHM, sanatsal ifadenin de bir ifade biçimi olması nedeniyle ifade özgürlüğü kapsamında korunduğunu ve bu özgürlüğün sınırlandırılmasını ancak belli şartlar dahilinde istisnai olarak kabul etmiştir. Aynı şekilde iç hukukumuzda Anayasamız ile de sanatsal ifade özgürlüğüne benzer güvenceler sağlanmıştır.
Çalışmamızın birinci bölümünde sanat ve sanatsal ifade kavramları açıklanmaya çalışılmış, sanatın hukuken korunması gerekliliğine ilişkin felsefe temelli ve demokrasiyi temel alan görüşlere yer verilmiştir.
Çalışmamızın ikinci bölümünde AİHS kapsamında sanatsal ifade özgürlüğüne ne şekilde yer verildiği ve sanatsal ifade özgürlüğünün sınırlandırılması üzerinde durularak AİHM kararları ile uygulamadan örneklerle konu, somutlaştırılmaya çalışılmıştır.
Çalışmamızın son bölümü olan üçüncü bölümde ise 1982 Anayasası ve Anayasa Mahkemesinin sanatsal ifade özgürlüğüne bakışı ele alınarak iç hukukumuzdaki düzenlemelerin ve bu konudaki içtihatların AİHS ve AİHM kararları ile karşılaştırması yapılmıştır.
Comments